Sinopsis ve Tretman: Hikayeyi Yapılandırmanın İlk Adımları

Peki, o 90-120 sayfalık senaryoyu yazmaya başlamadan önce ne yapacağız? İşte bu noktada, bir binayı inşa etmeden önce mimarın çizdiği taslaklar ve planlar devreye girer: Sinopsis ve Tretman.

Bu iki belge, hem yazar için bir yol haritası hem de fikri başkalarına (yapımcılara, yönetmenlere, fonlara) satmak için en temel araçlardır.

1. Sinopsis: Kağıt Üzerindeki Asansör Sunumu

Sinopsis, hikayenizin baştan sona, kısa ve öz bir özetidir. Amacı, okuyanın ilgisini anında çekmek ve hikayenin potansiyelini birkaç paragrafta göstermektir.

Amacı Nedir?

• İlgi Çekmek: Bir yapımcının veya yöneticinin "Bu hikayenin devamını merak ettim" demesini sağlamak.

• Özetlemek: Hikayenizin ana hatlarını hızlıca anlatmak.

• Satmak: Senaryo yarışmaları, fon başvuruları veya ilk temas e-postaları için kullanılır.

Neleri İçermelidir? Bir sinopsis, spoiler vermekten çekinmez. Hikayenin sonunu da anlatmalıdır çünkü amacı merak uyandırmak değil, hikayenin bütününü göstermektir.

• Ana Karakter (Protagonist): Kimdir ve hikayenin başında nasıl bir durumdadır?

• Tetikleyici Olay: Hikayeyi ne başlatır?

• Ana Çatışma ve Hedef: Karakter ne istiyor ve bu yolda en büyük engeli ne?

• Temel Dönüm Noktaları: Hikayenin gidişatını değiştiren ana olaylar.

• Zirve (Climax) ve Sonuç: Hikaye nasıl zirveye ulaşıyor ve nasıl bitiyor? Karakter nasıl bir değişim geçiriyor?

Format ve Uzunluk:

• Genellikle 1 ila 3 paragraf arasında, en fazla 1 tam sayfa uzunluğundadır.

• Üçüncü tekil şahıs ve geniş zaman (present tense) kullanılır. (Örn: "Ahmet, babasının eski dükkanına girer ve gizemli bir harita bulur.")

• Detaylardan, yan karakterlerden ve karmaşık alt metinlerden arındırılmıştır. Sadece ana olay örgüsüne odaklanır.

Kısacası, Sinopsis hikayenizin iskeletidir.

2. Tretman: Hikayenin Mimari Planı

Tretman, sinopsisin detaylandırılmış ve ete kemiğe bürünmüş halidir. Hikayeyi sahne sahne, duygusal anları ve atmosferiyle anlatan, senaryo formatında olmayan bir düzyazıdır.

Amacı Nedir?

• Yol Haritası Oluşturmak: Yazarın, senaryoyu yazmaya başlamadan önce tüm hikayeyi görmesini, mantık hatalarını ve tempo sorunlarını çözmesini sağlar.

• Derinlemesine Anlatmak: Hikayenin sadece ne hakkında olduğunu değil, nasıl hissettireceğini de gösterir. Tonu, atmosferi ve karakterlerin duygusal yolculuklarını detaylandırır.

• İkna Etmek: Bir yapımcıya, elinizde sadece bir fikir değil, üzerinde düşünülmüş, yapılandırılmış ve potansiyeli olan bir proje olduğunu kanıtlar.

Neleri İçermelidir?

• Tüm Ana Sahneler: Hikayedeki bütün önemli sahneler sırasıyla anlatılır. Sahne başlıkları (İÇ. KAFE - GECE) kullanılabilir.

• Üç Perde Yapısı: Kurulum, Yüzleşme ve Sonuç bölümleri belirgindir.

• Karakter Arkları: Sadece ana karakterin değil, önemli yan karakterlerin de yolculukları ve değişimleri işlenir.

• Atmosfer ve Ton: Anlatım dili, filmin tonunu yansıtmalıdır. Bir komedi ise esprili, bir gerilim ise gergin bir dil kullanılır.

• Kilit Diyaloglar: Henüz tüm diyaloglar yazılmamış olsa da, karakterin sesini ve önemli anları yansıtacak kilit replikler eklenebilir.

• Görsel Anlatım: Önemli görsel unsurlar ve karakterlerin eylemleri betimlenir.

Format ve Uzunluk:

• Uzunluğu çok değişkendir. 5 sayfadan başlayıp 30-40 sayfaya kadar çıkabilir. (James Cameron'ın Titanic tretmanının 131 sayfa olduğu söylenir.)

• Sinopsis gibi, geniş zaman kipiyle yazılır. Biçim olarak bir kısa hikayeyi andırır.

Kısacası, Tretman hikayenizin detaylı bir şekilde döşenmiş ve planlanmış iç mekanlarıdır.

Sinopsis vs. Tretman: Hızlı Karşılaştırma

Export to Sheets

Bu iki belgeyi hazırlamak, senaryo yazım sürecindeki en büyük zaman tasarruflarından biridir. Sizi yolda kaybolmaktan kurtarır ve elinizdeki hikayenin gerçekten anlatmaya değer olup olmadığını en başta görmenizi sağlar.