Bütçeye Göre Yazmak: Yaratıcılığı Koruyarak Prodüksiyon Maliyetlerini Gözeten Senaryolar
Bu konuyu, bütçeyi artıran unsurları tanımak ve bu unsurları yaratıcı bir şekilde aşma stratejileri olarak iki başlıkta inceleyelim.
1. Bütçeyi Ne Şişirir? Senaryodaki "Kırmızı Bayraklar"
Bir yapımcı veya yönetmen bir senaryoyu okurken, zihinlerinin bir köşesinde sürekli bir hesap makinesi çalışır. İşte o hesap makinesini en çok çalıştıran "kırmızı bayraklar":
-
Çok Sayıda Mekan: Senaryonuzdaki her yeni mekan, bütün bir ekibin (ışık, ses, kamera, oyuncular vb.) bir yerden başka bir yere taşınması, yeniden kurulum yapması, izinler alması demektir. Bu, zaman ve para kaybıdır. 50 farklı mekanda geçen bir hikaye, 5 ana mekanda geçen bir hikayeden kat kat daha pahalıdır.
-
Dönem Filmleri, Bilimkurgu ve Fantastik Dünyalar: Bir hikayeyi günümüzden başka bir zamana veya gerçeklikten başka bir dünyaya taşımak, bütçeyi otomatik olarak artırır. Kostümler, dekorlar, özel olarak üretilecek araçlar (at arabaları, uzay gemileri) ve mekanların o döneme/dünyaya uygun hale getirilmesi ciddi maliyetlerdir.
-
Kalabalık Sahneler (Özellikle Kontrolsüz Kalabalıklar): Yüzlerce figüranın yer aldığı bir konser, bir savaş meydanı veya yoğun bir şehir meydanı sahnesi inanılmaz derecede pahalıdır. Her figürana kostüm giydirmeniz, onları yönetmeniz ve koordine etmeniz gerekir.
Bu konuyu, bütçeyi artıran unsurları tanımak ve bu unsurları yaratıcı bir şekilde aşma stratejileri olarak iki başlıkta inceleyelim.
1. Bütçeyi Ne Şişirir? Senaryodaki "Kırmızı Bayraklar"
Bir yapımcı veya yönetmen bir senaryoyu okurken, zihinlerinin bir köşesinde sürekli bir hesap makinesi çalışır. İşte o hesap makinesini en çok çalıştıran "kırmızı bayraklar":
-
Çok Sayıda Mekan: Senaryonuzdaki her yeni mekan, bütün bir ekibin (ışık, ses, kamera, oyuncular vb.) bir yerden başka bir yere taşınması, yeniden kurulum yapması, izinler alması demektir. Bu, zaman ve para kaybıdır. 50 farklı mekanda geçen bir hikaye, 5 ana mekanda geçen bir hikayeden kat kat daha pahalıdır.
-
Dönem Filmleri, Bilimkurgu ve Fantastik Dünyalar: Bir hikayeyi günümüzden başka bir zamana veya gerçeklikten başka bir dünyaya taşımak, bütçeyi otomatik olarak artırır. Kostümler, dekorlar, özel olarak üretilecek araçlar (at arabaları, uzay gemileri) ve mekanların o döneme/dünyaya uygun hale getirilmesi ciddi maliyetlerdir.
-
Kalabalık Sahneler (Özellikle Kontrolsüz Kalabalıklar): Yüzlerce figüranın yer aldığı bir konser, bir savaş meydanı veya yoğun bir şehir meydanı sahnesi inanılmaz derecede pahalıdır. Her figürana kostüm giydirmeniz, onları yönetmeniz ve koordine etmeniz gerekir.
-
Çocuklar ve Hayvanlar: Sektörde meşhur bir söz vardır: "Asla çocuklarla ve hayvanlarla çalışma." Bunun nedeni, her ikisinin de çalışma saatlerinin yasal olarak sınırlı olması, özel eğitmenler gerektirmesi ve tahmin edilemez olmalarıdır. Bu da çekim takvimini uzatır ve maliyeti artırır.
-
Büyük Ölçekli Aksiyon ve Özel Efektler (VFX/CGI): Araba takipleri, büyük patlamalar, bina yıkılmaları, fantastik yaratıklar ve karmaşık dijital efektler, bir filmin bütçesindeki en büyük kalemlerden biridir. Sayfada "ve şehir yok olur" yazmak kolaydır, bunu çekmek milyonlarca dolardır.
-
Hava Koşulları ve Gece Çekimleri: Senaryonuzda sürekli yağmur veya kar yağıyorsa, bu yapay olarak yaratılmalıdır (yağmur ve kar makineleri). Gece çekimleri ise devasa ışıklandırma sistemleri ve ekibe ödenen ek ücretler nedeniyle gündüz çekimlerinden daha maliyetlidir.
2. Yaratıcılığı Koruyan Bütçe Dostu Yazarlık Stratejileri
Bütçeyi düşünmek, sıkıcı bir hikaye yazmak anlamına gelmez. Tam tersine, daha zeki ve daha yaratıcı çözümler bulmayı gerektirir.
-
"Tek Mekan" Harikaları Yaratmak: Hikayenizi tek bir ana mekanla (bir ev, bir sorgu odası, bir telefon kulübesi) sınırlandırmak, maliyetleri dramatik olarak düşürür. Bu durumda gerilim, diyalogdan, karakter gelişiminden ve olay örgüsünün zekasından doğar. Rezervuar Köpekleri (Reservoir Dogs), 12 Öfkeli Adam (12 Angry Men) veya Locke gibi filmler bunun başyapıt niteliğindeki örnekleridir.
-
Göstermek Yerine "İma Etmek": Jaws filminin en büyük dersi budur: Görmediğiniz canavar, gördüğünüzden daha korkutucudur. Büyük bir savaşı göstermek yerine, savaştan dönen bir askerin travmasını veya siperde saklanan birinin yüzündeki korkuyu gösterebilirsiniz. Patlamanın kendisini değil, karakterlerin patlamanın ışığıyla aydınlanan yüzlerini ve sarsıntıya tepkilerini yazmak hem daha ucuz hem de genellikle daha etkilidir.
-
Çatışmayı Karaktere ve Diyaloğa Yönlendirmek: İki karakter arasındaki zekice yazılmış, gerilim dolu bir sözlü çatışma, en pahalı araba takibinden daha sürükleyici olabilir. Çatışmanın kaynağını dışsal gösterilerden çok, karakterlerin içsel arzuları, korkuları ve birbirleriyle olan ilişkilerinden çıkarın.
-
Mekanları Birleştirmek ve Verimli Kullanmak: Karakterlerin tanıştığı kafe, aynı zamanda üçüncü perdedeki yüzleşmenin de mekanı olabilir mi? Farklı karakterlerle yapılması gereken iki ayrı görüşme, aynı parkın farklı banklarında art arda gerçekleşebilir mi? Mekanları birleştirerek hikayeye tematik bir bütünlük de katabilirsiniz.
-
Hikayeyi "Şimdi ve Burada" Tutmak: Karmaşık flashback'ler (geriye dönüşler) yerine, karakterin geçmişini diyaloglar veya davranışlar yoluyla bugünde anlatın. Bu, yeni mekanlar ve kostümler gerektirmediği için daha bütçe dostudur.
Sonuç olarak, bütçeye göre yazmak bir kısıtlama değil, bir problem çözme sanatıdır. Bir senarist olarak, hikayenizin sadece kağıt üzerinde harika görünmesini değil, aynı zamanda sette hayata geçirilebilir olmasını da düşünmek, sizi sektörde aranan ve saygı duyulan bir profesyonel yapar. Unutmayın, en iyi fikirler genellikle en büyük bütçelerden değil, en zeki çözümlerden doğar.
Yazmak için neyi bekliyorsun!..